Rapen maakt Zen

De bedoening van TrashUre hunt op het Scheveningse strand ter hoogte van de Keizerstraat ziet er feestelijk uit. In het zand ligt een gigantische walvis, gemaakt van duizenden plastic flesjes. Je kunt op de foto door achter een bord te gaan staan met een gat waar je hoofd in past. Aan de voorkant is met plastic doppen een kleurige piraat geplakt. Er is een uitstalling van de ‘afvalschatten’ met opvoedkundige teksten erbij. Ik leer dat sigarettenfilters vol toxische chemicaliën zitten waar vissen aan doodgaan, 500 liter water per filter kosten en pas na vijftien jaar verteerd zijn. Geniepige milieu-bommetjes dus.

Ik heb me aangemeld voor de summer challenge. Anderhalf uur rapen, daar krijg ik vast dorst van. Ik heb van thuis wat water meegenomen, maar kon de Dopperfles niet vinden. En nu loop ik op het eco-museum van TrashUre Hunt af om mijn diensten aan te bieden met zo’n fout wegwerpflesje in mijn broekriem. Ik trek het er snel uit en houd het voor me met een viezige blik. 

‘Kijk nou eens wat ik vind?’, probeer ik mijn eco-imago op te krikken met list en bedrog. De man die bij het museum zit, trapt er niet in. Hij knipoogt:

‘Stop maar terug in je broekriem, straks heb je het nodig.’ 

Hij krijgt gelijk. Honderd sigarettenfilters, dertig plastic doppen, zeventien rietjes, vijfentwintig viezige doekjes, een grote plastic bak waar vis in heeft gezeten, negen stukken glas, tien plastic draadjes, zeven blikjes, vijfendertig stukjes plastic, twee papieren bordjes, drie wattenstaafjes en een stoeptegel. Mijn opbrengst na anderhalf uur afval rapen langs de vloedlijn in Scheveningen. Stichting TrashUre hunt sorteert het afval, weegt het, brengt er verslag over uit en maakt er kunstwerken van. In de zomer wordt er vijfennegentig dagen lang afval verzameld, afval dat anders verdwijnt in de zee. Iedereen is welkom om mee te helpen. De stichting organiseert wedstrijden voor kinderen om ze aan te moedigen, bedrijfsuitjes, reünie events, van alles voor bewustwording en concrete opruimacties.

Ik loop mee met Caroline, een van de oprichters. Ze heeft op dezelfde Montessorischool gezeten als mijn kinderen. Als ik mijn waardering uitspreek voor dat onderwijs omdat ze  kinderen afleveren zonder angst voor spreken in het openbaar, herkent ze dat niet. Caroline moet regelmatig praatjes houden om haar stichting aan te prijzen, maar vindt dat nog steeds lastig. Bij kinderen gaat het nog wel, maar bij bobo’s voelt ze zich niet op haar gemak. Kinderen aanvaarden haar gezag, zegt ze, hotemetoten niet. En dat zijn wel de mensen van wie ze subsidies moet loskrijgen met pakkende pitches of mensen uit het bedrijfsleven die ze wil overhalen duurzamer te produceren. De stress die ze daar van krijgt raapt ze weer weg op het strand, want rapen maakt Zen.

Ik ervaar zelf ook een groot verschil tussen een raapsessie en een gewone strandwandeling waarbij je over de zee uitkijkt, de wind over je gezicht voelt en het zand onder je voeten voelt wegzakken. Met rapen is je blikveld klein, peukenspeuren vergt concentratie. Je hebt geen overzicht, wel focus.

Bij het begin van onze raap zijn er nog niet zoveel mensen en duurt het telkens even voor ik wat vind. Als we de Pier naderen, hoef ik nauwelijks overeind te komen, overal ligt zooi. Er zijn stukken die ik kruipend afleg, minder belastend voor mijn rug. Ik ben zo met de grond bezig dat de reacties van de badgasten me pas op het laatste moment opvallen. De meesten zeggen niets, ze kijken verbaasd. Er zijn een paar peuters die willen helpen, ze leveren schelpen aan die we braaf in onze trashtas stoppen. Krijgt Caroline wel eens negatieve reacties?  Bijna nooit. Eén keer hebben ze kennisgemaakt met een jongeman die expres voor hun neus een gevulde afvalzak leegschudde in het zand.

Onze tassen zijn zwaar, de anderhalf uur is voorbij, we lopen naar het betonnen pad tussen de strandtenten. Het rapen is klaar, we gaan terug naar het strandmuseum. Ik zet andere ogen op, kijk naar de onstuimige zee in de verte, voel het niet-meegevende steen onder mijn voeten en realiseer me dat ik al die tijd verkeerde bewegingen heb gemaakt. Ik had door mijn knieën moeten zakken, dan was mijn Zen langer houdbaar gebleven. Dan voel ik mijn foute flesje prikken, ik trek het uit mijn riem en drink het leeg voor ik het toevoeg aan mijn trash.